Tuy nhiên, từ nhiều năm nay, dưới sự quản lý yếu kém của chính quyền cấp xã, các giao dịch mua bán đất bằng giấy tay và xây nhà không phép diễn ra một cách ồ ạt. Thực tế này không chỉ gây khó khăn trong quá trình quy hoạch mà còn tạo cơ hội mọc lên những khu dân cư nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị.
Nhiều khuất tất
Thời gian qua, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh là một trong những điểm nóng về tình hình xây dựng nhà không phép, trái phép, đặc biệt là tại những khu vực được quy hoạch làm dự án. Ông Nh. - một cán bộ quản lý trật tự xây dựng từng công tác ở xã Bình Hưng nhiều năm (hiện tại là cán bộ quản lý trật tự xây dựng tại một xã khác cũng thuộc huyện Bình Chánh), cho biết tình trạng mua đất bằng giấy tay trong khu quy hoạch thực tế đã diễn ra từ nhiều năm nay, mức độ ngày càng nhiều.
“Làm gì có chuyện người dân mua đất giấy tay sau đó tự ý xây nhà không phép mà chính quyền địa phương không hay”, ông Nh. quả quyết.
Thấy chúng tôi tỏ vẻ chưa hiểu rõ vấn đề, ông Nh. đã thật thà tiết lộ chuyện “bùa” xây nhà không phép tại đây. Cụ thể, theo như lời kể của ông Nh., từ mảnh đất trống được mua giấy tay, nếu muốn xây dựng nhà không phép thì chủ nhà chỉ cần liên lạc với thầu xây dựng ngay trên địa bàn. Tùy theo nhu cầu của mỗi người, sản phẩm nhà cấp bốn sẽ có tường gạch hay nhà tôn vơi mức giá dao động từ 140-280 triệu đồng/căn.
“Tất nhiên thầu xây dựng này phải khôn khéo chung chi từ dưới lên trên để chính quyền không làm khó. Thường thì các nhà thầu sẽ tư vấn gia chủ phương án ít bị để ý nhất là xây tôn bên ngoài để làm 'bình phong,' sau đó phía bên trong sẽ nhanh chóng, lên tường, đổ sàn," ông Nh. cho biết thêm.
Một căn nhà tại Ấp 4 xã Bình Hưng được xây chui một cách tinh vi bằng vỏ bọc mái
tôn và bạt che phủ phía bên ngoài. Ảnh: Trần Xuân Tình/Vietnam+
Trong vai một người vừa mua đất bằng giấy tay tại ấp 4, xã Bình Hưng, chúng tôi tiếp cận một thầu xây dựng tên T.N.P, vốn là Giám đốc của Công ty xây dựng Đ.L, trụ sở ngay trên địa bàn xã Bình Hưng. Theo đó, ông T.N.P còn nhiệt tình gợi ý cho chúng tôi hai phương án xây nhà trái phép khác nhau gồm xây nhà tôn trước sau đó sẽ xây gạch dần ở bên trong cho đến khi thành hình và xây hẳn nhà gạch kiên cố mà không phải bước qua giai đoạn nhà tôn.
“Chỉ cần anh chỉ cho tôi xem thửa đất anh mua nằm ở chỗ nào, tôi sẽ đứng ngay đó và điện thoại cho 'anh em.' Khi 'anh em' nói được là coi như xong, khi đó sẽ báo giá," thầu tên T.N.P quả quyết. Chúng tôi hẹn anh này mấy ngày sau sẽ trả lời phương án làm nhà và T.N.P đồng ý.
Sau đó mấy ngày, chính T.N.P là người chủ động gọi lại cho chúng tôi. Để thuyết phục chúng tôi, anh này còn hé lộ đường dây chung chi đi từ ấp lên xã cùng với khoản tiền phải chi ra cho việc xây nhà trái phép. T.N.P nói: “Việc anh xin làm nhà cấp 4, đã được mấy anh em 'ok' hết rồi đó. Giá làm nhà tường mất 220 triệu đồng, vì là chỗ quen biết nên mới có mức giá này. Khoản này còn phải chi cho nhiều người lắm như chi cho anh T. 30 triệu đồng, anh N. 20 triệu đồng…”
Chưa hết, thầu T.N.P còn hướng dẫn chúng tôi thủ đoạn “bùa phép” nhà trái phép để được an toàn hơn mặc dù anh này cho biết đã chung chi bằng việc làm giả các giấy tờ liên quan đến mua bán đất, cất nhà trước tháng 5/2009. Đây chính là thời điểm theo quy định Tp.HCM cho tồn tại nhà trái phép trong khu quy hoạch.
Theo ông Nh. - cán bộ quản lý trật tự xây dựng ở xã Bình Hưng thì việc “bùa phép” mà thầu T.N.P đề cập là cách thức quen thuộc để hợp thức hóa những nhà xây không phép sau năm 2009 (bị đập dỡ) thành nhà sai phép (được sửa chữa dạng cấp 4). Theo cách làm này, khi ngôi nhà được xây cất xong, khi chủ nhà sinh sống một thời gian, hợp đồng cung cấp điện của điện lực sẽ được cạo sửa lùi ngày ký hợp đồng thành trước năm 2009. Rồi hợp đồng cạo sửa này sẽ tiếp tục được Ấp (khu phố) nơi sinh sống xác nhận (kết hợp với xác nhận đăng ký thường trú) và trình lên UBND xã xin cấp số nhà chính thức. Sau đó UBBD xã sẽ có văn bản đề xuất UBND huyện cấp số nhà cho ngôi nhà này.
Thấy chúng tôi tỏ vẻ hoài nghi về cách làm này, ông Nh. khẳng định: “Điểm yếu của cách làm này là chỉ có thể điều chỉnh ngày trên hợp đồng cung cấp điện do chủ hộ nắm giữ. Nhưng ngày ký hợp đồng được lưu trên công ty điện lực thì không thể thay đổi được. Vì thế chỉ cần đối chiếu hai bản hợp đồng là sẽ biết ngay nhà nào xây không phép trước năm 2009."
Kiên quyết xử lý
Là địa phương có tốc độ đô thị hóa mạnh mẽ, lượng người nhập cư tập trung, tăng nhanh, từ nhiều năm nay, huyện Bình Chánh là một trong những điểm nóng, thậm chí còn “đội sổ” về tình hình vi phạm trật tự xây dựng đô thị, gây bức xúc dư luận. Hệ lụy là quy hoạch đô thị bị phá vỡ, hình thành nên những khu dân cư không đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.
4 căn nhà không phép được xây một cách ngang nhiên tại Ấp 3,
xã Bình Hưng. Ảnh: Trần Xuân Tình/Vietnam+
Trong vai những người mua đất, chúng tôi tiếp tục rảo quanh ấp 4, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh và được nhiều “cò” kiêm xe ôm tại đây mời mọc nhiệt tình, giới thiệu đủ loại diện tích đất với giá bán từ giá 600 triệu đồng/mảnh. Để khách yên tâm, các “cò” còn nhanh nhảu chỉ trỏ những căn nhà cấp 4 được xây tường tại đây, rằng chỉ cần chung chi là “ok hết."
Theo nhiều người dân sống quanh đây, chỉ cần có đất là cất được nhà, điều quan trọng là có tiền chung chi hay không. Theo sự chỉ dẫn của một số người dân, chúng tôi lần theo con hẻm cách đường Chánh Hưng nối dài khoảng 40m, thấy rõ căn nhà không số, sát cạnh nhà địa chỉ C3/9/96 ấp 4 hiện đang được xây mới, bên ngoài được che chắn kỹ bởi tôn, bạt còn phía trong thì đang đổ móng, xây tường, lên tầng kiên cố.
Để có đầy đủ thông tin về những chuyện “lạ đời” trong công tác quản lý trật tự xây dựng đang diễn ra tại xã Bình Hưng, chúng tôi đã nhiều lần liên lạc với lãnh đạo UBND xã Bình Hưng bằng nhiều cách nhưng không thành. Ngoài ra, nội dung câu hỏi mà chúng tôi gửi đến Chánh văn phòng UBND huyện Bình Chánh đã 1 tháng nay cũng chưa nhận được trả lời.
Trong khi đó, lãnh đạo Sở Xây dựng Tp.HCM thì thẳng thắn nhìn nhận, vi phạm trong hoạt động xây dựng còn diễn biến phức tạp ở các địa phương có tốc độ đô thị hóa mạnh mẽ như huyện Bình Chánh, quận Thủ Đức và quận 12. Vừa qua, Sở Xây dựng Tp.HCM đã báo cáo với UBND thành phố về xử lý tình trạng xây dựng không phép, sai phép tại huyện Bình Chánh; trong đó bao gồm cả xã Bình Hưng - địa phương được cho là “điểm nóng" vi phạm.
Trên cơ sở đó, UBND Tp.HCM đã giao Sở Xây dựng lập kế hoạch thanh tra trong năm 2017 đối với công tác quản lý trật tự xây dựng và cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh; giao cho UBND huyện Bình Chánh khẩn trương ban hành quyết định cưỡng chế tháo dỡ và tổ chức cưỡng chế tháo dỡ đối với các công trình xây dựng không phép, sai phép trên địa bàn.
UBND thành phố cũng yêu cầu UBND huyện Bình Chánh chấn chỉnh công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện, đảm bảo các công trình xây dựng vi phạm phải được phát hiện kịp thời và xử lý theo quy định; khẩn trương tổ chức cưỡng chế tháo dỡ đối với các công trình vi phạm xây dựng còn tồn đọng và, chỉ đạo UBND xã theo dõi giám sát chặt chẽ các công trình đã ban hành quyết định đình chỉ thi công và quyết định xử phạt vi phạm hành chính; tuyệt đối không để tình trạng các công trình vi phạm được tiếp tục thi công hoàn thiện và đưa vào sử dụng gây khó khăn cho việc xử lý vi phạm về sau.
Ngoài ra, UBND thành phố cũng chỉ đạo UBND huyện Bình Chánh khẩn trương chấn chỉnh công tác cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn huỵen, tránh cấp phép nhà ở riêng lẻ đối với các diện tích lớn, chia làm nhiều khối, có đường nội bộ ở giữa. Vì điều này tạo cơ hội cho “đầu nậu” lợi dụng để phân nhỏ từng căn nhà và mua bán bất hợp pháp; rà soát lại toàn bộ quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng trên địa bàn huyện. Những quy hoạch nào không phù hợp hoặc không khả thi cần mạnh dạn kiến nghị điều chỉnh để sử dụng đất hiệu quả đồng thời đảm bảo các quyền, lợi ích của người dân.
